Klon jesionolistny pstry – Acer negundo L. cv. Flamingo
Klon jesionolistny pstry (Acer negundo L.); mydleńcowate (Sapindaceae Juss.)
Występowanie: gatunek naturalnie występujący w Ameryce Północnej i Środkowej. Został sprowadzony do Europy w XVII w. (po raz pierwszy drzewo to zasadzono w angielskim Fulham). Występuje powszechnie niemal w całym kraju z wyjątkiem części Pomorza i Polski północno-wschodniej; sadzony i zdziczały (głównie nad rzekami). Zaliczany jest do roślin inwazyjnych – niebezpiecznych dla rodzimej flory.
Siedlisko: najlepiej rośnie w mieszanych lasach liściastych, rosnących na żyznych, wilgotnych glebach. Bardzo odporny na suszę, zanieczyszczenia powietrza oraz mrozy.
Opis: drzewo dwupienne, do 20 m wysokości (krótkowieczne – ich średni wiek to 75 lat, choć zdarzają się okazy 100-letnie). Korona nieregularna, szeroka, luźna, gałązki często zwieszone; pień niski lub jest ich kilka. Pędy roczne nagie, zielone, z szaroniebieskim nalotem woskowym, lśniące. Pąki jajowate do półkulistych, szare, 3–8 mm długości, z omszonymi łuskami. Liście nieparzysto pierzastozłożone, z 1–2 (3) parami listków. Listki bywają 2–3-klapowe, zwłaszcza szczytowy. Kwiatostany zwieszone, żeńskie groniaste, męskie w formie zwartej wiechy. Kwiaty bez płatków korony. Męskie na długich szypułach, do 6 cm; pręcików 4–6, z długimi nitkami. Żeńskie kwiaty na szypułkach 6–8 mm długości. Owoce (oskrzydlone orzeszki) ustawione względem siebie pod kątem <45°; skrzydełko owocu zagięte na szczycie ku sobie. Kwitnie przed listnieniem, w marcu-kwietniu. Owoce dojrzewają we wrześniu i często utrzymują się na drzewie do wiosny. Kora podłużnie spękana; brązowa do szarej.
Inne cechy i zastosowania: oprócz szybkiego wzrostu gatunek ten cechuje się szybkim owocowaniem; pierwsze owoce pojawiają się już w ciągu 5 lat od wykiełkowania osobnika. Rozsiewany jest przez wiatr (anemochoria), a także wodę (hydrochoria). Są to cechy, które ułatwiają ekspansję tego gatunku na siedliska naturalne lub o różnym stopniu przeobrażenia. Często sadzony w parkach, zwłaszcza jego uszlachetniane odmiany uprawne; jedną z najpopularniejszych jest odmiana A. negundo ‘Variegatum’, o dekoracyjnych jasnych, białopstrych liściach i owocach z białymi skrzydełkami.
-
- jesień
-
- lato
-
- wiosna
-
- wiosna
-
- zima
-
- zima
Czy wiedziałeś, że…
- … gatunek ten jest zaliczany do roślin inwazyjnych, niebezpiecznych dla rodzimej flory? Jest to związane z jego alleopatycznością, czyli zdolnością do uwalniania do środowiska substancji toksycznych dla innych roślin, a także (przede wszystkim) z łatwym rozsiewaniem nasion.
- … jest gatunkiem tolerującym szeroki zakres warunków środowiskowych? Posiada zdolność znoszenia krótkotrwałych zalewów powierzchniowych gleby, a dodatkowo jest wytrzymały na suszę.
- … był często wykorzystywany w rekultywacji terenów zdegradowanych przez przemysł wydobywczy? Używany m.in. w stabilizacji hałd i zwałowisk oraz w zadrzewieniach stanowiących strefę buforową dookoła zakładów przemysłowych; obecnie stosuje się go coraz rzadziej, ze względu na inwazyjność.
Opracowano na podstawie:
- Szafer, S Kulczyński, B. Pawłowski, 1986. Rośliny Polskie. Warszawa: PWN.
- Bugała, 1991. Drzewa i krzewy. Warszawa: PWRiL.
- Zając, M.Zając, 2001. Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce. Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego.
- Tokarska-Guzik, Z. Dajdok, M. Zając, A. Zając, A. Urbisz, W. Danielewicz 2012. Rośliny obcego pochodzenia w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem gatunków inwazyjnych. Warszawa: Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska.
