Lipa szerokolistna – Tilia platyphyllos Scop.

Występowanie: naturalnie występujący na terenie Europy Środkowej i Południowej (w Turcji); w Polsce najczęściej spotykana jest właśnie na południu; naturalnie występuje w lasach i zaroślach.  

Siedlisko: z uwagi na jej niską odporność na zanieczyszczenia środowiska jej występowanie na terenach miejskich jest dość rzadkie. 

Opis: duże drzewo liściaste, osiąga ok. 40 m wysokości. Rozłożysta korona osadzona jest na szerokim pniu, osiągającym zwykle do 1,5 m średnicy. Roczne pędy często pokrywają włoski. Liście ułożone skrętolegle; większe od lipy drobnolistnej. Mają pokrój sercowato jajowaty, o delikatnej asymetryczności u nasady ogonka. Wierzchołek ma szpiczaste zakończenie, a blaszka jest piłkowana. Po spodniej stronie delikatne owłosienie (dobrze widoczne nerwacja III rzędu!). Kwiaty lipy szerokolistnej – znacznie większe niż u lipy drobnolistnej – są pojedyncze lub wyrastają z szypułek w ilości 2–5, zwisające. Miodniki wydzielające nektar są powabnią dla owadów, które zapylają te rośliny. Kwitnienie następuje w okresie od czerwca do lipca (2 tygodnie przed lipą drobnolistną). Owocem lipy jest orzech o filcowatym owłosieniu, 5-cio żeberkowy; posiada skrzydełko ułatwiające rozsiewanie przez wiatr (anemochoria). Okrywa go silnie zdrewniała łupina. Kora ma kolor szarobrązowy. Występują na niej spękania, jednak rzadsze niż na lipie drobnolistnej. 

Inne cechy i zastosowania: żółtawo-zielone kwiatostany lipowe wykorzystywane są w zielarstwie i kosmetologii. Do najważniejszych składników tych aromatycznych kwiatów zalicza się flawonoidy, śluz oraz olejki eteryczne. Napary z lipy stosowane są przy leczeniu przeziębień. Lipa jest również rośliną miododajną. Jej miękkie drewno, wykorzystywane jest w rzeźbiarstwie, a z jej łyka wyplata się maty.  

Opracowano na podstawie:

1986. Szafer, S Kulczyński, B. Pawłowski 1986. Rośliny Polskie. Warszawa: PWN.
1987. Bugała. 1991, Drzewa i krzewy.  Warszawa: PWRiL.
      S. Kohlmünzer, 2003. Farmakognozja: podręcznik dla studentów farmacji. Wyd. V. Warszawa: PZWL.  s. 669. 
1988. Kujawska, Ł. Łuczaj, J. Sosnowska, P. Klepacki, 2016. Rośliny w wierzeniach i zwyczajach ludowych. Wrocław: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze.

Przejdź do mapy